ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੋਗਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਪਿੰਡ ਰਣਸਿੰਘ ਕਾਲਾ ਇਸ ਵੇਲੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਰਾਲੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਇਸ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬੇਮਿਸਾਲ ਕੰਮ ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਤੱਕ ਦੀ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਲਾਈ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਿਵਰਾਜ ਸਿੰਘ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਬਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਨਤੀਜਾ-ਕੇਂਦਰਤ ਹੱਲ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏ ਹਨ।
ਰਣਸਿੰਘ ਕਾਲਾ ਪਿੰਡ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦੀ ਇੱਕ ਵੀ ਘਟਨਾ ਦਰਜ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਉਪਲਬਧੀ ਉਸ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਜੋ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਰੀਕਿਆਂ, ਉੱਚ-ਤਕਨੀਕੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ, ਸਿੱਖਲਾਈ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਨੀਤੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਲਿਆਇਆ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ‘ਮੱਕੀ ਦੀ ਰੋਟੀ’ ਅਤੇ ‘ਸਰਸੋਂ ਦਾ ਸਾਗ’ ਦਾ ਸੁਆਦ ਮਾਣਿਆ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਮਾਡਲ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ।
ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਣਸਿੰਘ ਕਾਲਾ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝ ਆਈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਪਰਾਲੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸਬੰਧੀ ਇੱਕ ਅਸਲ ਮਾਡਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕੇਵਲ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਮੈਦਾਨੀ ਸਫਲਤਾ ਰਾਹੀਂ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਮਾਡਲ ਪਿੰਡ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਪਰਾਲੀ ਨਾ ਸਾੜਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕਈ ਸਰਕਾਰੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ — ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਕਦ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ, ਫਲਦਾਰ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਪਲਾਂਟੇਸ਼ਨ ਲਈ ਇਨਾਮ ਯੋਜਨਾਵਾਂ, ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਰਾਹੀਂ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਵਾ, ਪਲਾਸਟਿਕ-ਮੁਕਤ ਅਭਿਆਨ, ਮੀਂਹ ਪਾਣੀ ਕਟਾਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਤੇ ਨਸ਼ਾ-ਮੁਕਤੀ ਉਪਰਾਲੇ। ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੱਸਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਮਾਨ ਸਰਕਾਰ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਾਲ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਵਿੱਚ 83% ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਮੀ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਕਦੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਆਲੋਚਨਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੂਬਾ ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਬਣ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਫਲਤਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨੀਤੀਗਤ ਦੂਰਦਰਸ਼ਤਾ ਦਾ ਮਿਲਿਆ-ਝੁਲਿਆ ਨਤੀਜਾ ਹੈ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੰਦੇਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਰਾਲੀ ਨਾ ਸਾੜ ਕੇ ਕਣਕ ਦੀ ਵਾਵਣ ਕਿਵੇਂ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਰਣਸਿੰਘ ਕਾਲਾ ਨੇ ਇਸ ਧਾਰਣਾ ਨੂੰ ਖੰਡਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਹੋਰ ਉਪਜਾਊ ਹੋਈ ਹੈ, ਕੇਮੀਕਲ ਖਾਦ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ 30% ਘੱਟ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਖੇਤਾਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੰਤੁਲਨ ਹੋਰ ਬਿਹਤਰ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਸ ਮਾਡਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਨਤਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਨਮਾਨ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਵੀ ਕਿ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਸੂਬਾ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨਵੀਨਤਾ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਹਨੁਮਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
